Wie is er aansprakelijk bij een ongeval met een zelfrijdende auto?

In de rand van het autosalon spreekt men ongetwijfeld veel over de auto van de toekomst, de zelfrijdende of de autonome auto. Wie zal verantwoordelijk zijn bij een ongeval? Uit een onderzoek bij VIAS, het vroegere Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid, blijkt dat 9 op de 10 verkeersongevallen te wijten zijn aan menselijke fout. Bij VIAS zien ze alvast een positieve kant aan de zelfrijdende auto, omdat in theorie het  aantal ongevallen zal dalen. VIAS spreekt over 85% minder ongevallen als het wagenpark volledig is geautomatiseerd. Zo lang er nog ‘door mensen bestuurde wagens’ en ‘autonome’ voertuigen zijn zal het aantal ongevallen niet verlagen.

(Maar stel dat iedereen met een autonome of zelfrijdende auto rijdt, wie is er dan aansprakelijk bij een ongeval? Volgens Assuralia (De Redactie, 27/11/2018), het overkoepelend orgaan van de Belgische verzekeringsmaatschappijen, zijn er twee vormen van aansprakelijkheid. De aansprakelijkheid voor je eigen daad en de aansprakelijkheid waarvan je houder bent.

De aansprakelijkheid voor je eigen daad. Zolang je kunt ingrijpen of het bestuur overnemen, ben je verantwoordelijk bij een ongeval.

De aansprakelijkheid als houder. Stel dat je niet meer de mogelijkheid hebt om het stuur over te nemen, dan blijf je aansprakelijk als eigenaar of houder van het voertuig, tenzij je kan aantonen dat het ongeval is veroorzaakt door een technisch probleem aan de wagen. In dit geval zal je verzekeraar zich keren tegen de constructeur van de auto.

Voor de slachtoffers bij een verkeersongeval zal er geen verschil zijn of het al dan niet om een autonome auto gaat. De verzekeringsmaatschappijen zullen het onder elkaar uitvechten nadat ze de slachtoffers uitbetaald hebben.

Omdat het aantal ongevallen daalt, zouden de verzekeringspremies goedkoper kunnen worden. Zeker in Burgerlijke Aansprakelijkheid. Hoe minder ongevallen, hoe lager de premies. De premies voor de omniumverzekering kunnen wel stijgen, omdat autonome wagens duurder zullen zijn in aankoop omdat ze uitgerust zijn met vele technische snufjes. Daarentegen bieden vandaag al verzekeringsmaatschappijen premiekortingen aan juist omdat ze uitgerucht zijn met verkeersveilige hulpmiddelen, zoals parkeerhulp, dodehoeksignalisatie, rijstrookondersteuning, zelfstandige cruise control, vermoeidheidsdetector, automatische noodrem, verwittiging van de hulpdiensten, enzovoort

Eén van de uitdagingen bij de autonome wagens is de cyberveiligheid. Als autonome wagens via het internet met elkaar kunnen communiceren (en de komst van de 5G, vermoedelijk in 2020, zal dat versnellen), bestaat er een kans op hacking. Stel dat iemand met slechte bedoelding de ‘sleutels’ kan overnemen waardoor de auto’s op hol slaan. Vandaag zie je het misschien al in sciencefiction films, maar morgen wordt het wellicht een realiteit waarmee de constructeurs rekening zullen moeten houden. Wordt zeker en vast vervolgd….